Gevolgen van seksueel misbruik. Hoe de dader jou de mond snoert.

Zwijgen tussen toen en nu

Wanneer jij als kind seksueel misbruikt bent, kom jij vanaf de allereerste seconde in een geheim terecht. Het lijkt jouw geheim te zijn, maar in werkelijkheid is het een geheim van een volwassene die een strafbaar feit pleegt. De dader van het misbruik is dus schuldig, schuldig aan het plegen van een zedenmisdrijf. Daarover zou hij/zij zich moeten schamen. Dit klink logisch toch? Waarom is de werkelijkheid dan zo anders?

In de eerste seconde van het misbruik raak jij in shock, in dat ene moment gebeurt er ontzettend veel, een interne aardverschuiving! Hierover alleen al zou ik een heel artikel kunnen schrijven.

Het is een extreem angstige ervaring om geconfronteerd te worden met volwassen seksualiteit, dit is voor een kind veel te veel om te bevatten. Je hebt als kind niet de mogelijkheid gehad je te verweren, de dader is op dat moment de baas over jou. Hij eigent zich jouw lichaam toe en jouw wil is gebroken. Het misbruik heeft plaatsgevonden, dus ben je onbeschermd geweest. Ergens was er in jou wel het besef dat er iets niet klopte, wat er gebeurde mag niet. Ook wist jij toen dat je het niet zomaar kan vertellen.

Wanneer er direct over het misbruik gesproken had kunnen worden en jij de normale angstreflexen had kunnen tonen, was het trauma niet zo enorm schadelijk geworden. Juist het feit dat de ervaring geheim moest blijven zorgt ervoor dat het lichaam de angst opslaat. Ook wordt de dader een soort onderdeel van jou persoon, hij/zij zit dan in jou. De dader wordt een geinternaliseerd deel. Op het eerste gezicht lijkt het een deel van jezelf, maar dat is het niet! Een zeer belangrijk onderdeel van therapie zou moeten bestaan uit het buiten de deur zetten van dit geinternaliseerde daderdeel.

In de rest van jouw leven kan je zomaar weer in “de misbruikstand” terecht komen. In die stand ben jij als het ware overgeleverd aan de wil van de ander, jij hebt dan problemen met het kenbaar maken van jezelf. Het uitspreken van gevoelens en jouw eigen behoeften zijn lastig, alles moet langs een “filter”. De dader is in de rest van jouw leven een soort “wachter bij de poort van jouw stem” geworden. Hij/zij let heel goed op wat jij naar buiten brengt en bepaald eigenlijk nog steeds wat jij wel en niet mag zeggen. Met het niet uiten van jouw gevoelens en wensen heb jij ook geleerd om makkelijk uit je lijf te vertrekken. Hierdoor mis jij jouw lijf als veilige plek om in te wonen. Je bent er zo goed in geworden dat je het automatisch doet.

De dader zal direct na het misbruik zijn best doen jou ervan te doordringen dat wat er zojuist gebeurd is, geheim moet blijven. Voor kinderen is een geheim iets spannends en je voelt je verbonden met iemand. Voor de dader telt enkel dat het niet uit mag komen, behalve straf dreigt er ook sociale uitsluiting. De beleving van een geheim is voor kinderen totaal iets anders dan voor volwassenen. Dus ook hier zijn de verhoudingen scheef, het geheim is een vals geheim.

Er zijn verschillende “technieken” waarvan een dader zich bedient om het slachtoffer de mond te snoeren, van vleiende manipulaties tot dreigen met de dood aan toe. Belangrijk is dat je vader en moeder het niet mogen weten.  Als een van de ouders de dader is, dan mag de andere ouder het beslist niet weten. Ook kan er gezegd zijn dat jij je ouders veel verdriet zal doen als ze het geheim te weten komen. En stel je voor als je iets vertelt, dan kom ik in de gevangenis, dat wil jij toch niet op je geweten hebben? En nog erger: ik maak je hond dood, ik doe je zusje iets aan of ik vermoord je moeder. Het kan zelfs zo zijn dat er tijdens het misbruik nog meer fysiek geweld heeft plaatsgevonden zoals bedreigingen met een mes of wapen. In dat geval zal de dood sterk met het misbruik zijn verbonden. Soms zijn de bedreigingen zo erg geweest dat je het gevoel hebt gehad dat je beter dood had kunnen zijn, het is te erg om waar te zijn. Je hebt het misbruik overleeft, maar echt leven kan je niet meer. Het doorbreken van het geheim kan zelfs velen jaren later de gedachte aan de dood oproepen. Weet dan dat die gedachten te maken hebben met de misdaden van de dader, jij hebt geen enkele schuld en die gedachten zijn niet van jou!

Jij kon als kind niet anders dan je mond houden, en je hebt geleefd met de schade van het geheim. De ervaring van die allereerste seconde, waarna het geheim is ontstaan, moet door jou teruggebracht worden in de wereld. De ervaring ging op slot en is afgedekt met een laag schuld en schaamte. Stuk voor stuk moeten deze lagen aangekeken worden en teruggegeven aan wie het toebehoort; de dader!