Wanneer je als kind seksueel misbruikt en/of op een andere manier mishandeld bent, heeft dat grote gevolgen voor hoe jij omgaat met boosheid. Jouw natuurlijke bescherming, een gezonde agressie die je nodig hebt in het leven, is kapot.
Oorspronkelijk komt het woord agressie uit het Latijn en stamt af van het woord aggredior: ergens gericht op afgaan. In een gezonde ontwikkeling leer je agressie op een positieve manier in te zetten, dit is een onmisbare tool bij het bereiken van je doel, het benaderen van mensen of het uitvoeren van een taak. Het helpt je om grenzen te stellen en jezelf te laten horen.
Zelfbescherming is onmisbaar als je mee wilt doen in de wereld. Het is noodzakelijk voor gezonde relaties op allerlei gebied. Denk hierbij niet alleen aan vrienden, familie, partner en collega’s, maar ook aan andere mensen waar je onvermijdelijk mee in contact komt. Als jij in het contact met bijvoorbeeld een zorgverlener, geen beschikking hebt over jouw gevoel van veiligheid in jezelf en je niet kan uitspreken, kan je opnieuw traumatische ervaringen oplopen.
Wat gebeurt er vanaf het eerste moment met jouw agressie tijdens het misbruik?
Jouw wil wordt opzij gedrukt en iemand pleegt een overval op je lichaam, de schade hiervan is veelomvattend. De wil van de ander gaat voor, dit thema komt terug in de manier waarop jij jouw agressie gaat hanteren. Het zorgt er ook voor dat jouw basisveiligheid is aangetast, de verbindingen die je als kind gemaakt hebt tussen ervaring en gevoel gaan kapot. Je kan niet meer vertrouwen op wat je geleerd had dat veilig was. Je kan niet meer bij het gewone vertrouwen wat je als kind in de ander en in de wereld zou mogen hebben, in de situatie van het misbruik werkte dat niet meer. De macht van de dader is daar tussen gaan zitten.
Ook raakt het vertrouwen in jezelf aangetast. Je kan vervolgens geen betrouwbare inschatting meer maken van wat nu wel of niet te vertrouwen is. Dit defect maakt angstig, je voelt je onbeschermd en mensen kunnen zomaar te dichtbij komen, er is namelijk een onbewaakt deel in jouw persoonlijke grens.
Het is dus belangrijk dat jij weer gaat leren voelen waar jouw grenzen liggen en hoe jij die kenbaar maakt.
De radio staat helemaal uit, veel te zacht of veel te hard
Stel dat jouw zelfbeschermingsmechanisme een soort radio is, een radio met 5 volume standen. Bij stand 1 kan je rustig zeggen wat jij wilt en ook wat je niet wil. Luistert de ander daar niet naar, of hoort de ander jou na herhaling nog niet, dan ga je naar stand 2. Hier ben je iets luider en geef je de boodschap nogmaals. In de meeste gevallen zijn mensen echt wel bereid naar een ander te luisteren en zal het hierbij blijven. Soms is het nodig naar stand 3 door te schakelen, stap voor stap in contact met jezelf. Je bent nu boos en de ander zal nu echt naar jou moeten luisteren, anders is de relatie in het geding. Bij stand 4 ben je echt woedend en op stand 5 is er razernij. De relatie met de ander is dan verbroken en niet zelden richt de woede zich ook op jezelf.
Wanneer jouw zelfbescherming kapot is dan heb je niet meer de beschikking over knop 1, 2 en 3. De knop staat uit op stand 0 of een beetje aan op 1/2, of hij staat ineens veel te hard op 4 en in het ergste geval op 5. Het is op deze manier ondoenlijk jezelf op een goede manier te beschermen en van je te laten horen. Bij stand 0 ben je niet in staat je boosheid te uiten, het is onmogelijk jezelf kenbaar te maken. Soms zelfs voel je je boosheid of woede helemaal niet meer, je hebt het afgeleerd. Wanneer de knop op 1/2 staat voel je wel en zeg je ook wel iets, maar nooit direct. Je houd jezelf voortdurend in en nee zeggen is geen optie. En als je dan wel iets zegt is de boodschap verpakt, de ontvanger moet het uitpakken en die is er dan verantwoordelijk voor dat jij goed begrepen wordt. De kans dat dit niet goed gaat is groot, vervolgens voel jij je niet begrepen. Bij 0 en 1/2 heb je dus eigenlijk altijd de ander nodig.
Het goede nieuws: de radio is te repareren
Wanneer je de beschikking terugkrijgt over knop 1, 2 en 3 zal je merken dat jij zelf weer de regie hebt, en ECHT contact met jezelf en de ander kan maken. Er bestaat een heel goed model om met deze verschillende “volumeknoppen” te oefenen. Je leert je boosheid voelen en uiten, je grenzen worden helder, je kan weer op jezelf vertrouwen, angst en onveiligheid nemen af. Er is veel te winnen!
Jeetje wat is dit pijnlijk herkenbaar… Ik ben een paar weken geleden in behandeling geweest om het seksueel misbruik uit mijn jeugd te verwerken. Dit heeft mij enorm geholpen! Ik kan eindelijk naar het trauma kijken en erover praten. Maar ik merk dat ik nog tegen bepaalde dingen aan loop. En dat is precies wat deze blog beschrijft. Dank je wel voor het delen. Ik ga contact met je opnemen.
Waar kan ik zo therapie vinden?
Die kan je bij mij in de praktijk vinden of ik kan je doorverwijzen naar een collega traumaseksuoloog.